13 Şubat 2014 Perşembe

Saat bire beş var – Без пяти час




Bugünkü dersimizde ‘Saat kaç?’ konusunu incelemeye devam ediyoruz. Önceki derslerimizde de bu konuya değinmiştik. Hatırlarsanız, Rusça’da, ‘Saat kaç?’ sorusu genellikle ‘Кото́рый час?’[katórıy ças] veya ‘Ско́лько вре́мени?’ [skól’ka vrémini] şeklinde sorulur.
‘Saat kaç?’ konusuna bakmak için tıklayın
Bugünkü derste konuşma dilinde kullanılan saatle dakika belirleme ifadelerini inceleyeceğiz. Rusça’da Türkçe’de olduğu gibi ‘elektronik saat’ prensibini kullanabilirsiniz, ancak Rusyalıların, gündelik konuşmalarında daha çok özel saat belirleme formüllerine rastlanır.
I. Üçü yirmi geçiyor – Два́дцать мину́т четвёртого
Türkçe’de olduğu gibi Rusça’da da saati belirlemek için dakika işaretine bakmak gerekir. Dakika işareti saat kadranının ilk kısmındaysa Türkçe’de 15.20 söylemek için ‘üçü beş geçiyor’ formülü kullanılır. Rusça’da ise önce dakika belirleyip ‘мину́та’ [minúta] kelimesinin gerekli şeklini ve en son Sıra Sayısı şeklinde belirlenen bir sonraki saatin -In Halini (четвёртый – четвёртого) kullanmak gerekir:
два́дцать + мину́т + четвёртого [dvátsat’ minút çitvyórtava] (3.20 veya 15.20), yani, ‘dakika işareti üçü yirmi dakika geçerek saat dörde yaklaşıyor’ anlamına gelir.
Bu formülde dikkat edilecek iki nokta var. Lütfen, onları sırayla inceleyin:
1. ‘Мину́та’ sözcüğünün şekilleri
1 (одна) мину́та [minúta]
2 (две), 3 (три), 4 (четы́ре) мину́ты [minútı]
5 – 20 мину́т [minút]

2. Sıra Sayılarının -In Hali
пе́рвый – birinci пе́рвого [pérvava]
второ́й – ikinci второ́го [ftaróva]
тре́тий – üçüncü тре́тьего [trétyiva]
четвёртый – dördüncü четвёртого [çitvyórtava]
пя́тый – beşinci пя́того [p’átava]
шесто́й – altıncı шесто́го [şıstóva]
седьмо́й – yedinci седьмо́го [sid’móva]
восьмо́й – sekizinci восьмо́го [vas’móva]
девя́тый – dokuzuncu девя́того [divyátava]
деся́тый – onuncu деся́того [disyátava]
оди́ннадцатый – on birinci оди́ннадцатого [adínatsatava]
двена́дцатый – on ikinci двена́дцатого [dvinátsatava]




Dikkat! Rusça’da saat belirleyen bazı ifadelerin alternatifleri bulunur:
1) ‘15 мину́т’ (15 dakika) ifadesinin yanısıra ‘че́тверть’ [çétvirt’] (çeyrek) kullanılır:
4.15 = пятна́дцать мину́т пя́того = че́тверть пя́того
2) ‘30 минут’ (30 dakika) yerine HER ZAMAN ‘полови́на’ [palavína] (yarım, buçuk) kullanılır:
4.30 = полови́на пя́того
Ayrıca, son ifadenin daha kısa varyantı da mevcut: ‘половина’ yerine‘пол’ [pol] kullanılır:
4.30= полови́на пя́того = полпя́того [polpyátava]
5.30 = полови́на шесто́го = полшесто́го [polşıstóva]
12.30 = полови́на пе́рвого = полпе́рвого [polpérvava]

II. Dörde yirmi var – Без двадца́ти (мину́т) четы́ре.
Sıradaki formüle geçiyoruz. Dakika işareti saat kadranının ikinci kısmındaysa Türkçe’de 15.40 söylemek için ‘dörde yirmi var’ formülünü kullanmak lazım. Rusça’da ise ilk olarak ‘без’ Edatını, sonra dakika belirleyen Miktar Sayısının -In Hali (два́дцать – двадца́ти), sonra bazen yer alan bazen de yer almayan ‘мину́та’ sözcüğünün gerekli şekli (sayıya göre değişir) ve en son olarak bir sonraki saatin Yalın Hali (четы́ре) kullanılır.
Без + двадцати́ + (мину́т) + четы́ре [bis dvatsatí (minút) çitı́ri] (15.40), yani, ‘dakika işareti dörde yirmi kala gösteriyor’ anlamına gelir.
Lütfen, başka örneklere bakın:
7.59 = без одно́й (мину́ты) во́семь
18.58 = без двух (мину́т) семь
10.45 = без пятна́дцати оди́ннадцать = без че́тверти оди́ннадцать

Şimdi aşağıdaki örneklere bakın:
1.
- Прости́те, кото́рый час? – Affedersiniz, saat kaç?
- Два́дцать две мину́ты второ́го. – Saat biri yirmi iki geçiyor.
- Спаси́бо. – Sağolun.
2.
- Ско́лько сейча́с вре́мени, не зна́ете? – Şu an saat kaç, biliyor musunuz?
- Полови́на пе́рвого. – Saat yarım.
3.
- Вы не зна́ете, кото́рый час? – Saat kaç, biliyor musunuz?
- Без че́тверти де́вять. – Saat dokuza çeyrek var.
4.
- Прости́те, кото́рый час? – Affedersiniz, saat kaç?
- Без двух мину́т оди́ннадцать. – Saat on bire iki var.
5.
- Подскажи́те, ско́лько сейча́с вре́мени? – Saat kaç, söyler misiniz lütfen?
- Без пяти час. – Saat bire beş var.

Bir sonraki derste görüşmek dileğiyle...
http://www.parusegitim.com
https://www.facebook.com/Parusegitim

Kaynak: Rusya'nın sesi

10 Şubat 2014 Pazartesi

Puşkin - Я Вас Любил, ya vas lubil, sizi sevdim




Büyük Rus şair Aleksandr Sergeyeviç Puşkin'i ölümünün 177. yıldönümü vesilesiyle hatırlıyor ve mirasının önünde saygıyla eğiliyoruz. Şairin, aşağıda paylaştığımız  en tanınan şiirlerinden biri olan "Я Вас Любил, ya vas lubil, sizi sevdim" i eşi Natalya’ya değil de, Anna Olenina’ya yazdığı iddia etmekte;

Я вас любил: любовь еще, быть может,
В душе моей угасла не совсем;
Но пусть она вас больше не тревожит;
Я не хочу печалить вас ничем.

Я вас любил безмолвно, безнадежно,
То робостью, то ревностью томим;
Я вас любил так искренно, так нежно,
Как дай вам бог любимой быть другим.
————————————–
ya vas lubil lubov yışö bıt mojit
düşe mayey ugasla ne savsem
no pust ana vas bolşe ne trevojit
ya ne haçu peçalit vas niçem

ya vas lubil bezmolna beznadejna
ta rogostyu ta revnostyu tamim
ya vas lubil tak iskrinna tak nejna
kak day vam bog lubimay bıt drugim
———————————
Sizi sevdim: bu aşk belki,
Ruhumda sönmedi daha;
Ama o sizi rahatsız etmesin artık;
Hiç birşeyle üzmek istemiyorum sizi.

Sizi sevdim sesizce ve ümitsizce,
Kah çekingen,kah azap çekerek kıskançlıktan;
Sizi sevdim öylesine içten, öylesine şevkatle
Allah sizi böyle sevdirsin bir başkası tarafından.

Şiiri orjinal dilinde dinlemek için buraya tıklayınız.
Şiirin bestelenmiş halini aşağıda dinleyebilirsiniz.


Kaynak: 3nokta , Telegraph

7 Şubat 2014 Cuma

Saat kaç? – Который час?

Bugünkü dersimizde Rusça saatleri sormayı ve cevap vermeyi öğreneceğiz. Ruslar, ‘Saat kaç?’ sorusunu sormak için ‘Сколько времени’ [Skól’ka vrémini] veya ‘Который час’ [Katórıy ças?] diye sorarlar. Cevap farklı şekillerde verilebilir. Bu derste tam saatleri ve saatle dakika belirlemeyi inceleyeceğiz.



Ruslar zamanı kendilerine özgü bir şekilde algılıyorlar. Ruslar, Avrupalılara göre zaman konusunda oldukça serbestler, hatta dakik de değiller. Oysa Ruslar, önemli görüşmelere geç kalan insanları olumlu karşılamamakla birlikte resmi olmayan görüşmeye 10, hatta 15 dakika geç kalabilirler. Bu durum genellikle normal karşılanır. Bu yüzden Ruslar, görüşme saatini ayarlayarak her zaman ‘yaklaşık’ saati söylemeyi tercih ederler: ‘часо́в в семь’ – ‘yaklaşık saat yedide’;‘о́коло двух’ – ‘saat iki sularında’ vb.). Bu davranışlar, Rusların hayatlarını erkenden planlama alışkanlığı olmadığından kaynaklanır. Tabii ki, bu ağırlıklı olarak özel hayat ve sabit takvime bağlı olmayan işler için uygundur.
I. Saatler
İlk önce tam saatlere bakalım. Tam saati söylemek için Ruslar,‘ровно’ [róvna] kelimesini kullanırlar:
1.
- Сколько времени? – Saat kaç?
- Сейчас ровно 10 (десять) часов. – Saat tam on.
- Спасибо! – Teşekkürler!
Aşağıdaki tabloda ‘saat’ anlamına gelen ‘час’ kelimesinin sayılarla kullanma şekillerini görebilirsiniz. Bunu ezberlemeye çalışın:  
1 (один)  час [ças]
 2 (два), 3, 4  часа [çisá]
5 – 20  часов [çisóf]
Tabii ki Ruslar da Türkler gibi, öğleden sonraki saatleri söylerken bunları basitleştirmek için tek haneli sayıları kullanmayı tercih ederler. Örneğin, ‘saat 13 (on üç)’ yerine ‘saat 1 (bir)’ derler. Aynı şekilde ‘saat 16’ için ‘saat 4’, ‘saat 22’ için ‘saat 10’ kullanılır.
Ruslar, ‘yaklaşık saati’ söylemek için ‘почти́’ [paçtí] ve ‘приме́рно’[primérna] kelimelerini kullanırlar:
2.
- Прости́те, кото́рый час? – Affedersiniz, saat kaç?
- Почти́ два часа́. – Saat yaklaşık iki.
- Спаси́бо. – Sağolun.
3.
- Ско́лько сейча́с вре́мени, не зна́ете? – Şu an saat kaç, biliyor musunuz?
- Приме́рно двенна́дцать часо́в. – Saat yaklaşık on iki.
- Большо́е спаси́бо! – Çok teşekkür ederim.
Bazen ‘yaklaşık saati’ söylemek için Ruslar cümledeki kelime sırasını değiştirir, yani ‘четыре часа’ yerine ‘часа четыре’ söylerler:
4.
- Вы не зна́ете, кото́рый час? – Saat kaç, biliyor musunuz?
- То́чно не зна́ю. Часа́ четы́ре. – Tam olarak bilmiyorum. Saat yaklaşık dört.
Ruslar, saatleri söylerken ‘уже́’ [ujé] kelimesini kullandıkları zaman şaşırdıklarını göstererek saat artık geç olduğunu ve zamanın ne kadar hızlı geçtiğini kastedebilirler:
5.
- Прости́те, кото́рый час? – Affedersiniz, saat kaç?
- Уже́ двенна́дцать. – Saat on iki oldu.
- Спаси́бо! – Teşekkürler.
6.
- Ско́лько сейча́с вре́мени? – Şu an saat kaç?
- Почти́ во́семь часо́в. –Saat yaklaşık sekiz.
- Как? Уже́?! Не мо́жет быть! – Nasıl yani? Saat sekiz mi oldu? Olamaz!
II. Saat + dakika
Bugünkü derste Rusça saatle dakika söylemenin en kolay yolunu inceleyeceğiz. Buna ‘elektronik saat’ prensibi diyebiliriz. Bu prensibe göre saatle dakikalar elektronik saat kadranında yansıtıldığı gibi söylenebilir.
Aşağıdaki tabloda ‘dakika’ anlamına gelen ‘минута’ kelimesinin sayılarla kullanımını bulabilirsiniz. Bunları da ezberlemeye çalışın:
 1 (одна́)  мину́та [minúta]
 2 (две),3,4мину́ты [minútı]
5 – 20  мину́т [minút]
7.
- Ско́лько вре́мени? – Saat kaç?
- (15.30) Сейча́с 3 (три) часа́ 30 (три́дцать) мину́т. – Saat üç otuz.
8.
- Кото́рый час? – Saat kaç?
- Де́сять часо́в де́сять мину́т. – Saat on on.
- Спаси́бо! – Teşekkürler!
Bir sonraki derste görüşmek dileğiyle...
http://www.parusegitim.com
https://www.facebook.com/Parusegitim

Kaynak: Rusya'nın sesi